ਪਰਿਵਰਤਨ ਰੈਲੀ

ਬੜ੍ਹੀ ਤਕਲੀਫ ਹੋਈ ਤੁਹਾਨੂੰ
ਚਿੱਟੀਆਂ ਟੋਪੀਆਂ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ
ਕਿ ਇਨਸਾਫ ਅਤੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਲੜ੍ਹਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ
ਹਲਾਕ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਲੀਡਰ
ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਅਖੋਤੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ।
... ... ਕਿਓੁਂ ਤੈਨੂੰ ਓੁਸ ਸਮੇਂ ਤਕਲੀਫ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ
ਜਦ ਕੋਈ ਸਰਕਾਰੀ ਕੁੱਤਾ
ਚੀਰ ਫਾੜ ਕਰਦਾ ਹੈ
ਮਸੂਮ ਆਦਿਵਾਸੀ ਲੜਕੀਆਂ ਦੇ ਜਿਸਮ ਦੀ ?
ਤੈਨੂੰ ਤਕਲੀਫ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ
ਜਦ ਸਰਕਾਰੀ ਸ਼ਹਿ ਅਧੀਨ
ਕੋਈ ਜਮੀਂਦਾਰ
ਆਦਿਵਸੀ ਅੋਰਤਾਂ ਨੂੰ
ਨੰਗਿਆਂ ਘੁਮਾਓੁਂਦਾ ਹੈ
ਬਜਾਰਾਂ 'ਚ, ਗਲੀਆਂ 'ਚ
ਸਿਰਫ ਓੁਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜਲੀਲ ਕਰਨ ਲਈ
ਕਿ ਓੁਹ ਛੱਡ ਦੇਣ ਆਪਣੀਂ
ਜਮੀਨ, ਜੰਗਲ, ਹਵਾ ਤੇ ਪਾਣੀਂ
ਤੇਰੀ ਇਟਲੀ ਵਾਲੀ ਬੀਬੀ ਦੇ
ਅਮਰੀਕੀ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਲਈ ।
ਤੈਨੂੰ ਤਕਲੀਫ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ
ਜਦ ਬੀਜਾਪੁਰ ਦੇ ਮੇਲੇ 'ਚ
ਖੱਦਰ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਛਹਿ ਤੇ
ਅੰਨੇ ਵਾਹ ਗੋਲੀਆਂ ਚਲਾ ਕੇ
ਪੁਲਸੀਆ ਭੇੜੀਏ
ਗਲ ਘੁੱਟਦੇ ਨੇ ਓੁਹਨਾਂ ਦੀਆਂ
ਖੁਸ਼ੀ ਦੀਆਂ ਦੋ ਘੜੀਆਂ ਦਾ
ਬਣਾ ਦਿੰਦੇ ਨੇ ਮੇਲੇ ਨੂੰ
ਜਲਿਆਂ ਵਾਲਾ ਬਾਗ ।
22 ਆਦਿਵਾਸੀ ਗਾਇਬ ਹੁੰਦੇ ਨੇ
ਇਸ ਮੇਲੇ ਚੋਂ
ਫੇਰ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਵੀ
ਕੋਈ ਪਰਚਾ ਨਹੀਂ ਕੋਈ ਸੁਣਵਾਈ ਨਹੀਂ
ਤੂੰ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਛੱਡ
ਓਹਨਾਂ ਦੀ ਤਾਂ ਕਿਸੇ
67 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੁਣੀ
ਸਰਕਾਰੀ ਸ਼ਹਿ ਤੇ ਕਤਲ ਹੁੰਦੇ ਰਹੇ
ਬਲਾਤਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਰਹੇ
ਤੇ ਜਦ ਇੰਨੇ ਸਾਲ ਯਾਦ ਨਹੀਂ ਆਈ
ਤੇਰੀ ਹਕੂਮਤ ਨੂੰ
ਤਾਂ ਹੁਣ ਓੁੱਥੇ ਮੁਰੱਬਾ ਲੈਣ ਗਏ ਸੀ ?
ਓੁਹ ਸੱਚ ਯਾਦ ਆਇਆ
ਵੋਟਾਂ ਵੀ ਸੁਣਿਆਂ ਆਓੁਣ ਵਾਲੀਆਂ ਨੇ ।
ਇਹ ਸੀ "ਪਰਿਵਰਤਨ ਰੈਲੀ"
ਜਦ ਕਦੇ ਸਾਰ ਲਈ ਨਹੀਂ
ਓੁਹਨਾਂ ਤੇ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਵਧੀਕੀਆਂ ਦੀ
ਤੇਰੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੁਖੀ ਬਣੇਂ
ਕਠਪੁਤਲੀ ਸਰਦਾਰ ਨੇ
ਤਾਂ ਇਹ ਭਾਣਾਂ ਤਾਂ ਵਰਤਣਾਂ ਹੀ ਸੀ
ਓੁਹ ਕਠਪੁਤਲੀ ਸਰਦਾਰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਬੋਲੇ ਵੀ ਕਿਓੁਂ
ਓੁਹ ਤਾਂ ਸੱਜਣ ਕੁਮਾਰ ਦੇ ਬਰੀ ਹੋਣ
ਤੇ ਵੀ ਨਾ ਬੋਲਿਆ ।
ਹੁਣ ਇਹਨਾਂ ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਦੀ ਰੋਟੀ
ਖੋਹਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਹੇ ਨੇ
ਸਿਰਫ ਆਪਣੇਂ ਸਰਮਾਏਦਾਰ ਬਘਿਆੜਾਂ ਨੂੰ
ਖੁਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ,
ਓੁਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸਣ ਲਈ
ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਓੁਹਨਾਂ ਦੇ ਵਫਾਦਾਰ ਕੁੱਤੇ ਹੋ ।
ਤੈਨੂੰ ਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਨਹੀਂ ਪਤਾ
ਕਿ ਨਕਸਲੀ ਕੋਣ ਹੈ
ਤੇ ਮਾਓਵਾਦੀ ਕੋਣ ਹੈ ?
ਚੱਲ ਤੂੰ ਲਾ ਲੈ ਜੋਰ
ਖਤਮ ਕਰਨ ਦਾ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ
ਅੱਜ 89 ਜਿਲ੍ਹੇ ਓੁਹਨਾਂ ਕੋਲ ਨੇ
ਤੂੰ ਮਾਰ ਲੈ ਜੇ ਮਰਦੇ ਨੇ
ਤੇਰੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਤਾਂ ਦੇਖ ਲਏ ਮਾਰ ਕੇ
ਜੇ ਤੇਰੀ ਹਕੂਮਤ ਇੰਨੇ ਜੋਗੀ ਹੁੰਦੀ
ਤਾਂ 2000 ਸਿਪਾਹੀ ਭੇਜਣ ਦੀ ਫੋਕੀ ਬੜਕ
ਨਾ ਮਾਰਦੀ
ਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਇਸ ਤੇ ਰੋਕ ਨਾ ਲਾਓੁਂਦਾ
ਓੁਸ ਨੂੰ ਵੀ ਪਤਾ ਹੈ
ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਇਸ ਲੜਾਈ 'ਚ ਕੀ ਓਕਾਤ ਹੈ
ਤੇਰੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਤੇ ਫੋਜ ਦੀ ।
ਮਰਨ ਨਾਲ ਘਟਦੇ ਨਹੀਂ ਵੱਧਦੇ ਨੇ
ਜਿਹਨਾਂ ਕੋਲ ਲੁਟਾਓੁਣ ਲਈ
ਕੁਝ ਨਾ ਹੋਵੇ
ਓੁਹ ਮੋਤ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਡਰਿਆ ਕਰਦੇ ।
ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਨੇ ਵੀ ਰੋਣਾਂ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ
ਵਿਧਵਾ ਅਤੇ ਬੇ ਪੱਤ ਹੋਈਆਂ ਅੋਰਤਾਂ
ਵੀ ਪਿੱਟ ਸਿਆਪਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀਆਂ
ਪਿੱਟ ਸਿਆਪਾ ਹੁਣ ਹੋਵੇਗਾ
ਪਰ ਓੁਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਨਹੀਂ
ਕਿਓੁਂ ਕਿ ਓੁਹਨਾਂ ਦੀ ਅਵਾਜ
ਤੁਸੀਂ ਸੁਣੀਂ ਨਹੀਂ
ਓੁਹਨਾਂ ਬਹੁਤ ਓੁੱਚਾ ਬੋਲ ਬੋਲ
ਦੇਖ ਲਿਆ
ਤੇ ਹੁਣ ਜਦ ਇਹ ਅਵਾਜ ਸੰਗੀਨ ਰੇ ਰਾਹ ਚੱਲੀ ਹੈ
ਤਾਂ ਘਬਰਾਹਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ
ਤੁਹਾਨੂੰ, ਤੁਹਾਡੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ
ਸੱਚ ਤੁਸਾਂ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰ ਤਾਂ ਲਈ ਹੈ
ਇਟਲੀ ਵਾਲੀ ਬੀਬੀ ਦੀ ਸਰੱਖਿਆ
ਮੈਂ ਸੁਣਿਆਂ ਵਧ ਗਈ ਹੈ ।
ਚੱਲ ਜਾ ਆ ਹੁਣ
ਕਿਸੇ ਲਾਗਲੇ ਥਾਣੇਂ ਚੌਂਕੀ
ਆਪਣੇਂ ਸਰਕਾਰੀ ਦਾਨਵਾਂ ਕੋਲ
ਤੇ ਗਰਦਾਨ ਦੇ ਮੈਨੂੰ ਵੀ
ਨਕਸਲੀ ਜਾਂ ਮਾਓਵਾਦੀ ।

ਮਨਦੀਪ ਸੁੱਜੋਂ